Op het internet circuleert er zo veel verkeerde informatie over het onderwerp narcisme. Ondanks dat ik er persoonlijk geen problemen mee heb wanneer iemand een narcist probeert te vermenselijken en in een ander perspectief probeert te plaatsen, heb ik wel een probleem met de onjuiste informatie die op geen enkele manier wordt gestaafd. Want al die verkeerde en zogezegde ‘narcisme feiten’, die ook nog eens behoorlijk schadelijk zijn voor slachtoffers, wordt op geen enkele manier constructief onderbouwd.
De narcist die (onterecht) als onbegrepen wordt afgeschilderd
Volgens de meeste betrouwbare wetenschappelijke bronnen bezitten narcisten niet het vermogen om zich empathisch op te stellen. Daarnaast hebben narcisten sadistische bedoelingen die ze opzettelijk aanwenden om anderen te schaden, te devalueren, manipuleren en te vernietigen.
Narcisten worden door bepaalde (verkeerde) bronnen afgeschilderd als onbegrepen slachtoffers. Dit is precies hoe narcisten willen dat wij hen zien. Hierdoor blijven ze wegkomen met hun narcistisch misbruik. Ze negeren elke vorm van hulpverlening omdat ze ervan overtuigd zijn dat er niets met hun gedrag mis is.
Narcisten beschouwen therapie als een speelterrein om de schuld van zich af te schuiven en verantwoording te ontlopen. Bovendien plaatsen ze het échte slachtoffer in een negatief daglicht. Die narcistische eigenschappen zijn inherent aan hun stoornis. Het ontkennen, verbloemen of goedpraten van hun gedrag verandert niets aan de realiteit van het misbruik waar slachtoffers dagelijks mee geconfronteerd worden.
Narcisten zijn zich wél bewust van wat ze doen
Narcisten, sociopaten, psychopaten en/of mensen met een antisociale persoonlijkheidsstoornis zijn zich wél bewust van wat ze doen. De gewelddadige aard van dit soort manipulatieve individuen en hun opzettelijke sadistische gedrag is reeds goed gedocumenteerd en onderzocht door deskundigen. Dit onderzoek werd verricht door Dr. Robert Hare, Lundy Bancroft, Dr. Martha Stout en Dr. George Simon, die met narcisten en slachtoffers van narcistisch misbruik gewerkt hebben.
Iedereen die de intellectuele capaciteiten bezit om de schuld in de schoenen van anderen te schuiven door te gaslighten, te projecteren, een lastercampagne op te zetten om de verantwoording voor zijn/haar daden te ontlopen – heeft ook de intellectuele capaciteit om zich bewust te zijn van dat gedrag.
Vanaf het moment dat je probeert te ontsnappen aan een ontmaskering of snel van masker probeert te wisselen om je valse ‘ik’ te verbergen, dan heb je op dat moment je gedrag bewust onder controle. En dat is precies wat narcisten doen.
Niet alle narcisten hebben een slechte traumatische jeugd gekend
Dat alle narcisten een traumatische jeugd hadden is niet correct. Hoewel er documentatie bestaat van een traumatische achtergrond bij mensen met een stoornis zoals borderline (die vaak verkeerd gediagnosticeerd werden en in plaats daarvan lijden aan complexe PTSS), bestaat er geen eenduidig klinisch bewijs hoe narcisme ontstaat.
Ik wil even aanstippen dat de info uit dit artikel zeker niet van toepassing is op alle stoornissen of psychische aandoeningen. Iemand met Asperger heeft bijvoorbeeld niet dezelfde intenties om anderen pijn te doen als iemand met narcisme (narcisten zijn mensen met antisociale trekken). Ook al hebben beide aandoeningen problemen met empathie. Mensen met narcisme zijn erop uit om anderen opzettelijk te manipuleren, uit te buiten en schade toe te brengen.
Narcisten hebben niet noodzakelijk traumatische ervaringen meegemaakt. Onderzoek heeft bevestigd dat narcisme kan worden veroorzaakt door kinderen te overwaarderen en te verwennen (studie van de Proceedings of the National Academy of Sciences in 2015).
Volgens dat onderzoek lijken kinderen narcisme te ontwikkelen door (gedeeltelijk) de opgeblazen kijk van hun ouders door hen te internaliseren. Bijv. ‘ik ben superieur aan anderen’, ‘ik heb recht op privileges en hen te vertellen hoe speciaal ze zijn. Eveneens het negatief gedrag van een kind positief bekrachtigen kan narcisme veroorzaken.
Concreet kunnen we vaststellen dat narcisten uit verschillende achtergronden komen. Sommige met trauma en sommige zonder.
Trauma gebruiken als een ‘excuus’
Er zijn veel narcisten die trauma’s gebruiken als een excuus om door te gaan met het misbruik en hun narcistisch gedrag te rechtvaardigen. Niet elk slachtoffer van misbruik wordt een misbruiker en niet elke misbruiker is een slachtoffer van misbruik. Iemands kwaadaardig gedrag heeft te maken met keuzes en niet met het verleden.
Ongeacht het diagnostisch beeld of het gebrek daaraan, je komt niet weg met misbruik, tenzij je echt in een staat van psychose verkeert. Waarom? Omdat er veel kinderen van narcistische ouders of een ex van een narcist net heel waakzaam zijn over hun eigen giftig gedrag ten opzichte van anderen.
Narcisten kunnen er wél iets aan doen
Bepaalde mensen voelen medelijden voor de narcist waardoor er een misconceptie ontstaat dat narcisten er niets aan kunnen doen dat ze zijn wie ze zijn. Narcisme is een persoonlijkheidsstoornis en geen vorm van een ernstige psychose die de mentale capaciteiten van de betrokkenen aantast. Alhoewel narcisten een beperkt vermogen tot empathie bezitten, ontbreekt het hen niet aan de intellectuele capaciteiten om goed van kwaad te onderscheiden.
Narcisten worden verhinderd om hulp te zoeken voor hun problematiek. De National Domestic Violence ontkracht de mythe dan iemands geestelijke ziekte de enige oorzaak is van misbruik. Ondanks dat een geestelijke ziekte gepaard kan gaan met misbruik en dit gedrag kan verergeren, maakt de misbruiker (de narcist) uiteindelijk de keuze om te misbruiken. Dit maakt hem/haar nog steeds verantwoordelijk voor zijn/haar daden.
Narcisme en verslavingen
Een eventuele verslaving is eveneens geen excuus voor hun gedrag niet alle verslaafden zijn narcisten. Verslaving is niet de oorzaak van narcisme. Lundy Bancroft (2022), die met veel misbruikers met verslavingsproblemen heeft gewerkt, merkte op dat verslaafden wél in staat waren om hun misbruikend gedrag bewust onder controle te houden.
Narcisme en sadistische trekken
Sam Vaknin en M.E. Thomas onderbouwen dat narcisten er een sadistisch genoegen in scheppen om anderen kwaad te doen. Ze zijn zich terdege bewust van de schade die hun gedrag veroorzaakt. Dit komt omdat ze hun opmerkingen en acties zo construeren dat ze hun slachtoffers pijn doen, waar dit het meest pijnlijk is.
Het bewustzijn van dit gedrag betekent niet dat narcisten denken dat er iets mis met hen is. Ze geloven dat ze het volste recht hebben om te doen wat ze willen om hun narcistische agenda te vervullen, ongeacht of ze hiermee schade aanrichten. Om die reden bezitten narcisten niet het vermogen om objectief naar zichzelf te kijken.
Dit vind je wellicht ook interessant
Narcistische ouders en de negatieve effecten voor de emotionele ontwikkeling van kinderen
Narcistisch gedrag herkennen – De antagonistische kenmerken
7 dingen waar narcisten niet tegen kunnen
Relatieproblemen oplossen: Een gecreëerde illusie van een liefdesrelatie
Hoe ziet een narcist de wereld? Ontdek de narcistische belevingswereld
Gaslighting en narcisme – De narcist ontmaskerd
Een narcistische relatie: verstrikt in het web van de narcist
Leven met een narcist – De impact van een narcistische relatie
Hechtingsstijlen en relaties
