Antagonistisch staat voor het toxisch deel dat we terugvinden binnen het narcistisch patroon. Het zijn de eigenschappen die het narcistisch gedrag vormen en laten zien dat narcisten toxische mensen zijn, pestkoppen, tirannen en opscheppers die zich ten opzichte van anderen meedogenloos gedragen.
De 8 patronen binnen het antagonistische repertoire van de narcist
Binnen het antagonistisch repertoire van een narcist zijn er 8 veelvoorkomende patronen die we als volgt kunnen onderverdelen:
- de grandiositeit of grootheidswaanzin
- de toe-eigening
- passief-agressiviteit
- leedvermaak
- arrogantie
- uitbuiting
- geen verantwoordelijkheid nemen
- wraakzucht
Narcistisch gedrag en grandiositeit (grootheidswaanzin)
Grootheidswaanzin kan variëren van denken dat je de godsallemachtige bent tot waanideeën. In het algemeen gaat het over de neiging om prestaties, talenten en ervaringen te overdrijven.
De fantasiewereld van narcisten is vaak overdreven ontwikkeld. Als ze nog niet succesvol zijn, besteden ze veel tijd aan het praten over bijvoorbeeld hun droomhuwelijk, hun enorme carrière, geld dat ze gaan verdienen of levens die ze op een dag gaan veranderen.
In bepaalde gevallen lijkt het alsof dat je naar een ‘dronken’ persoon kijkt of luistert. Ze praten groots, en hun fantasierijke verhalen slaan helemaal nergens op. In extreme situaties kan het zelfs op waanideeën lijken. Dit duidt erop dat ze niet beschikken over zelfinzicht of zelfbewustzijn.
Na verloop van tijd kunnen deze gesprekken al snel vulgair aanvoelen en leidt hun grandiositeit ertoe dat ze in een wereld leven die niet echt bestaat. Het kan zelfs vermoeiend zijn om naar deze gesprekken te luisteren, vooral als je probeert om het echte leven draaiende te houden.
Zo uit grandiositeit zich in een relatie:
- slachtoffers krijgen het gevoel dat ze niet ‘genoeg’ zijn.
- narcisten herhalen zo vaak hun grandioze fantasieën dat slachtoffers zich afvragen of voor de narcist wel de juiste persoon zijn.
- narcisten stellen onbereikbare doelen en praten erover alsof ze echt gebeuren.
- de grandiositeit fungeert als een valstrik en legt de basis voor andere manipulatietechnieken zoals love bombing en gaslighting.
Dynamisch gezien werkt de grandiositeit als een verdedigingsmechanisme om de leegte en onzekerheid van de narcist te onderdrukken. Het beschermt hun kwetsbaar ego op een onvolwassen en pathologische manier.
Narcistisch gedrag en toe-eigening
Wanneer narcisten zich zaken toe-eigenen, dan kenmerkt zich dit door het opeisen van een voorkeursbehandeling. Ze maken zichzelf belangrijker dan anderen en ze denken dat ze meer rechten dan iemand anders hebben. Door dit bevoorrecht gedrag zijn narcisten zich niet bewust van de negatieve invloeden op anderen.
Omdat een narcist zich een speciale behandeling toe-eigent, denken ze dat ze heel speciaal zijn waardoor ze geen respect voor anderen moeten opbrengen. Daarom kan het hen helemaal niets schelen wat iemand anders voelt of denkt.
Narcisten eisen een voorkeursbehandeling, zelfs als anderen daar de dupe van worden. Hier telt alleen waar de narcist beter van wordt en niet hoe dit anderen negatief kan beïnvloeden.
Narcistisch passief-agressief gedrag
Passief-agressief betekent een vermomde vijandigheid. Het is een psychologische en indirecte manier om je gevoelens te uiten die voor de ander vervelend is. De passief-agressieve persoon zal zich vaak in de slachtofferrol plaatsen waardoor de andere persoon zich schuldig en ongemakkelijk voelt.
Dit gedragspatroon zorgt ervoor dat je je realiteit in twijfel trekt waardoor er geen directe en open communicatie mogelijk is. Passief-agressieve narcisten zetten zich neer als lijdzame mensen, terwijl ze je wijzen op jouw tekortkomingen en jou genadeloos vernederen.
In het passief-agressief patroon van een narcist zit een behoorlijke grote hoeveelheid aanspraak en grandiositeit verweven. Dit patroon komt meestal tot uiting in combinatie met hardnekkigheid en een sterke neiging tot het krijgen van driftbuien.
Passief-agressief gedrag heeft bij narcisten te maken met emotieregulatieproblemen omdat ze de validatie volledig buiten zichzelf zoeken. Ze kunnen behoorlijk sarcastisch zijn, de stiltebehandeling toepassen, je bewust saboteren, continu kritiek geven en jou van alles de schuld geven.
Passief-agressieve narcisten vallen aan wanneer ze teleurgesteld zijn. Ze schilderen zich af als het grootste slachtoffer om op die manier bevestiging en medelijden van anderen te krijgen.
Narcistisch gedrag en leedvermaak
Leedvermaak is een andere veelvoorkomende eigenschap die typerend is voor veel narcisten. Ze ervaren een gevoel van plezier of voldoening als iemand ander iets slecht overkomt. Deze eigenschap bouwt verder op andere kwetsbaarheden die narcisten hebben zoals bijvoorbeeld het reguleren van hun emoties op basis van externe validatie.
Dit betekent dat narcisten er niet tegen kunnen als iemand het beter dan hen doet. Omdat narcisten extreem jaloers zijn, zich niet empathisch kunnen opstellen, overgevoelig reageren en geen eerlijkheid bezitten, ervaren ze plezier als anderen falen.
Bovendien kunnen narcisten er niet tegen als iemand zelfvertrouwen uitstraalt. Ze hebben moeite als iemand zich gelukkig voelt en buiten dit uit door die mensen de bekritiseren en af te breken.
Narcisten doen er alles aan om roet in het eten te gooien. Wanneer ze in hun opzet slagen en iemand emotioneel lijdt, dan geeft hen dat een voldaan en bevredigend gevoel. Dit komt omdat narcisten niet willen dat anderen iets in het leven bereiken.
Narcistische arrogantie
Arrogantie betekent trots zijn op een onaangename manier en je gedragen alsof je beter of belangrijker bent dan iemand anders. Het is niet ongebruikelijk dat mensen geloven dat iemand arrogant mag zijn omdat hij of zij ergens goed in is. Maar als je echt zelfverzekerd bent over jouw capaciteiten, dan is arrogantie niet nodig om dat te bewijzen.
Narcisten gedragen zich bijzonder arrogant en selectief als ze met anderen omgaan. Ze denken dat ze meer zijn dan iemand anders en ze vinden dat ze recht hebben op een voorkeursbehandeling.
Daarnaast vinden narcisten dat de regels niet voor hen gelden waardoor dat ze grensoverschrijdend gedrag kunnen vertonen. Het is een typisch antagonistische gedragskenmerk die typerend is voor veel narcisten wat ook het toxisch gedrag verder in stand houdt.
De uitbuiting van anderen
Uitbuiting is helaas een onderdeel van narcistische relaties waar slachtoffers vroeg of laat mee geconfronteerd worden. Mensen met een narcistische persoonlijkheidsstoornis behandelen anderen als objecten om zo hun doelen te kunnen bereiken.
Een voorbeeld is waarbij de narcist een relatie aangaat met iemand waar hij of zij zich niet toe voelt aangetrokken, om op die manier toegang te krijgen tot de financiën, successen of andere materialistische zaken van die persoon.
Een ander voorbeeld hoe uitbuiting zich kan manifesteren is waarbij de narcist misbruik maakt van de connecties van iemand om op die manier een bepaald doel te bereiken die enkel de narcist dient.
Uitbuitende narcisten zijn een meester in het zoeken naar doelwitten die ze gemakkelijk kunnen misleiden en manipuleren.
Geen verantwoordelijkheid nemen
Narcisten nemen zelden de verantwoordelijkheid op voor hun daden, de schade die ze aanrichten en de pijn die ze veroorzaken. Dit is zéér verontrustend omdat een normale persoon die een fout begaat wel het vermogen bezit om die fout op te biechten.
Het onvermogen van een narcistische persoon om verantwoordelijkheid te nemen, getuigt van een gebrek aan bewustzijn die onmenselijk op anderen kan overkomen. Hier volgen een aantal redenen waarom narcisten geen verantwoordelijkheid nemen:
- hun gebrek aan inzicht, zelfreflectie en zelfbewustzijn.
- hun gebrek aan empathie.
- uit schaamte voor afwijzing.
- uit angst om niet meer als een grandioze persoon gezien te worden.
- uit angst om niet meer (extern) gevalideerd te worden.
Concreet betekent dit dat het een narcist helemaal niets kan schelen dat ze anderen pijn doen. Door hun arrogantie en eigendunk zijn ze ervan overtuigd dat ze het altijd bij het rechte eind hebben.
De wraakzuchtige narcist
Narcisten kunnen extreem wraakzuchtige mensen zijn wat zich op verschillende manieren kan manifesteren. Wanneer slachtoffers de narcist verlaten, dan is de kans groot dat ze wraak zullen nemen door op oorlogspad te gaan. Dit manifesteert zich door het toepassen van triangulatie en het verspreiden van lastercampagnes.
Daaropvolgend kunnen wraakzuchtige narcisten ook (geheel onterecht) rechtszaken tegen je aanspannen of klacht indienen voor vermeende beschuldigingen die niet stroken met de realiteit. In plaats van te onderhandelen en compromissen te sluiten, gedragen narcisten zich extreem hallucinant en buitensporig.
Wraak is voor narcisten een manier om controle te blijven uitoefenen en hun slachtoffers het zwijgen op te leggen. Ze worden niet graag afgewezen en dulden geen tegenspraak. Wees je er tot slot van bewust dat wraakgevoelens de ware aard van narcisten onthult en dat je je als slachtoffer nooit aan een dergelijk gedrag mag onderwerpen.
Wees je bewust van het narcistisch gedrag, kies voor jezelf en geef de narcist geen tweede kans om je opnieuw te ondermijnen.
Dit vind je wellicht ook interessant
7 dingen waar narcisten niet tegen kunnen
Relatieproblemen oplossen: Een gecreëerde illusie van een liefdesrelatie
Hoe ziet een narcist de wereld? Ontdek de narcistische belevingswereld
Gaslighting en narcisme – De narcist ontmaskerd
Een narcistische relatie: verstrikt in het web van de narcist
Leven met een narcist – De impact van een narcistische relatie
Hechtingsstijlen en relaties
